Communicatietechnieken voor gezonde relaties

“Luisteren is het meest onderschatte talent in communicatie”

Gary Vaynerchuck

Of je nu te maken hebt met een geliefde, vriend, familielid of jezelf, het beheersen van communicatietechnieken kan de kwaliteit van je relaties verbeteren. In dit artikel verkennen waardevolle tips en strategieën om je communicatievaardigheden te versterken en gezonde relaties op te bouwen.

Een belangrijke communicatietechniek die kan bijdragen aan gezonde relaties is actief luisteren. Actief luisteren is meer dan alleen maar horen wat de ander zegt; het gaat om het volledig begrijpen en waarderen van de boodschap van de ander. Het is een manier om aandacht te geven en oprecht betrokken te zijn bij de communicatie.

Bij actief luisteren zijn er een aantal aspecten om rekeningen mee te houden.

1. Volledige aandacht: Geef de ander je volledige aandacht en laat merken dat je geïnteresseerd bent in wat hij of zij te zeggen heeft (als je dat ook daadwerkelijk bent). Vermijd afleidingen en richt je op de spreker.
2. Non-verbale signalen: Maak gebruik van non-verbale signalen om te laten zien dat je luistert. Dit kan onder andere het maken van oogcontact, knikken of glimlachen zijn. Het toont de ander dat je betrokken bent en moedigt hem of haar aan om verder te praten.
3. Samenvatten en parafraseren: Herhaal of parafraseer wat de ander zegt om te laten zien dat je begrijpt wat er gezegd wordt. Dit helpt misverstanden te voorkomen en geeft de ander de gelegenheid om te verduidelijken als dat nodig is.
4. Stel verduidelijkende vragen: Als je iets niet begrijpt of meer informatie wilt, stel dan verduidelijkende vragen. Dit toont interesse en laat zien dat je actief betrokken bent bij de communicatie.
5. Wees geduldig: Geef de ander de tijd en ruimte om zijn of haar gedachten en gevoelens te uiten. Wees geduldig en onderbreek niet. Laat de spreker zijn of haar verhaal vertellen zonder te oordelen of advies te geven, tenzij hier expliciet om wordt gevraagd.

Duidelijkheid en assertiviteit stellen je in staat om je behoeften, grenzen en standpunten op een heldere en zelfverzekerde manier over te brengen.

Duidelijkheid houdt in dat je je gedachten, gevoelens en verwachtingen op een directe en begrijpelijke manier communiceert. Het gaat erom dat je je boodschap helder en ondubbelzinnig overbrengt, zodat de ander begrijpt wat je bedoelt. Duidelijkheid is essentieel om misverstanden te voorkomen en om ervoor te zorgen dat beide partijen op dezelfde golflengte zitten. Het omvat het gebruik van eenvoudige en directe taal, het vermijden van vage of dubbelzinnige uitspraken en het verduidelijken van je standpunt indien nodig. Duidelijkheid zorgt ervoor dat anderen weten waar ze aan toe zijn en helpt bij het opbouwen van vertrouwen en openheid in relaties.

Assertiviteit verwijst naar het opkomen voor jezelf op een zelfverzekerde en respectvolle manier, waarbij je je eigen behoeften, grenzen en mening serieus neemt. Het betekent dat je in staat bent om jezelf te uiten zonder agressief of passief te zijn, en dat je respect hebt voor de gevoelens en rechten van anderen. Assertiviteit is belangrijk omdat het je helpt om voor jezelf op te komen, je eigen beslissingen te nemen en je eigen belangen te behartigen. Het stelt je ook in staat om constructief om te gaan met meningsverschillen en conflicten. Assertieve communicatie omvat het gebruik van “ik-boodschappen” om je eigen gevoelens en behoeften uit te drukken, het stellen van grenzen en het op een directe en respectvolle manier communiceren.

Een aantal tips om duidelijkheid en assertiviteit toe te passen in je communicatie:

1. Wees eerlijk en direct: Communiceer je gedachten en gevoelens op een eerlijke en directe manier. Vermijd het gebruik van indirecte taal of het insinueren van je behoeften. Wees open en oprecht in je communicatie.

Stel je voor dat je een collega hebt die regelmatig taken op je bordje schuift die niet tot jouw verantwoordelijkheden behoren. In plaats van indirect te reageren, kun je eerlijk en direct communiceren door te zeggen: “Ik begrijp dat je druk bent, maar ik merk dat je mij regelmatig extra taken geeft die niet bij mijn functie horen. Ik wil graag mijn eigen taken op een efficiënte manier afronden, dus ik zou het op prijs stellen als we duidelijk kunnen afbakenen wat mijn verantwoordelijkheden zijn.”

2. Gebruik “ik-boodschappen”: Druk je gevoelens en behoeften uit door middel van “ik-boodschappen”. Bijvoorbeeld: “Ik voel me teleurgesteld wanneer je mijn ideeën negeert” in plaats van “Je negeert altijd mijn ideeën”.

Stel je voor dat je partner altijd vergeet om de afwas te doen, wat je frustreert. In plaats van te zeggen: “Je bent altijd zo slordig en vergeetachtig!”, kun je een “ik-boodschap” gebruiken en zeggen: “Ik voel me overweldigd en gestrest als de afwas niet wordt gedaan. Zou je alsjeblieft kunnen proberen om het in de toekomst bij te houden? Het zou me echt helpen.”

3. Stel grenzen: Wees duidelijk over je grenzen en geef aan wat wel en niet acceptabel is voor jou. Sta niet toe dat anderen over je grenzen heen gaan en wees assertief in het aangeven van je persoonlijke ruimte en behoeften.

Stel dat een vriend regelmatig je spullen leent zonder te vragen. Je kunt duidelijkheid scheppen en grenzen stellen door te zeggen: “Ik vertrouw je, maar ik zou graag willen dat je me voortaan vraagt voordat je mijn spullen gebruikt. Ik wil ervoor zorgen dat ik ze zelf beschikbaar heb wanneer ik ze nodig heb.”

4. Oefen zelfvertrouwen: Werk aan het vergroten van je zelfvertrouwen en zelfrespect. Dit helpt je om assertiever te zijn in je communicatie en je standpunten met meer overtuiging te uiten.

Stel je voor dat je de neiging hebt om altijd “ja” te zeggen op verzoeken van anderen, zelfs als het je overbelast. Je kunt werken aan je zelfvertrouwen en assertiviteit door te oefenen met het uiten van je eigen behoeften. Bijvoorbeeld: “Bedankt voor het aanbod, maar ik wil me op een aantal andere dingen focussen.”

5. Oefen in communicatieve situaties: Oefen in situaties waarin je je duidelijkheid en assertiviteit wilt tonen. Bijvoorbeeld door te oefenen met een vriend of familielid, of door deel te nemen aan assertiviteitstrainingen.

Stel je voor dat je moeite hebt met het uiten van je mening in groepsdiscussies. Je kunt oefenen door een groepsactiviteit te organiseren waarbij je de leiding hebt en actief je mening deelt. Bijvoorbeeld: “Laten we eens brainstormen over mogelijke oplossingen voor dit probleem. Ik zal beginnen met het delen van mijn ideeën en daarna nodig ik iedereen uit om zijn of haar input te geven.”

Een essentiële communicatietechniek voor het bevorderen van gezonde relaties is effectieve conflictoplossing. Conflicten zijn onvermijdelijk in elke relatie, maar het vermogen om conflicten op een constructieve manier op te lossen, is van cruciaal belang voor het behoud van harmonie en begrip. In the heat of the moment lukt het niet altijd om er rustig over na te denken maar oefening baart kunst. Probeer met het volgende rekening te houden:

1. Erkenning en acceptatie: Erken dat er een conflict is en accepteer dat meningen en perspectieven kunnen verschillen. Het is belangrijk om open te staan voor het idee dat beide partijen recht hebben op hun eigen gevoelens en standpunten.
2. Communicatie en begrip: Neem de tijd om naar elkaar te luisteren en elkaars perspectieven te begrijpen. We hebben net gelezen hoe we actief kunnen luisteren. Stel open vragen en toon oprechte interesse in elkaars standpunten en gevoelens. Dit helpt om wederzijds begrip op te bouwen en kan bijdragen aan het vinden van een oplossing.
3. Zoek naar gemeenschappelijke grond: Identificeer gebieden waarin je het beide eens kan zijn of waarin je dezelfde doelen deelt. Dit creëert een basis voor samenwerking en helpt bij het vinden van compromissen.
4. Win-win-oplossing: Streef naar een oplossing waar beide partijen tevreden mee zijn, een zogenaamde win-win-oplossing. Dit betekent dat er rekening wordt gehouden met de behoeften en belangen van beide partijen en dat er naar een gezamenlijk akkoord wordt gezocht.
5. Respectvolle communicatie: Houd de communicatie respectvol en vermijd het gebruik van negatieve taal, beschuldigingen of persoonlijke aanvallen. Het gebruiken van “ik-boodschappen” kan hier enorm bij helpen. Focus op het probleem en niet op de persoon, en probeer kalm en gecontroleerd te blijven.
   
   Ervaar bijvoorbeeld het verschil tussen: “Jij kan echt niet met geld omgaan! Ik heb geen idee wat er allemaal in & uit gaat, je laat nooit wat weten en ik ben er helemaal klaar mee! En:”Ik voel me gestrest en onzeker wanneer we niet duidelijke afspraken maken en inzicht hebben wanneer het om onze financiën gaat. Kunnen we samen zitten en een plan maken dat voor ons allebei werkt?”
   
   Een wereld van verschil toch? 😉

Geheel in lijn met de The Good Life Filosofie is het een never ending proces, gaat het toepassen van deze technieken met vallen en opstaan en leidt het herhalen ervan tot waardevolle resultaten. Door bewust te worden van onze communicatiepatronen, actief te luisteren, conflicten op een constructieve manier aan te pakken, duidelijk en assertief te zijn, kunnen we de kwaliteit van onze relaties verbeteren en diepere verbindingen creëren.

En dat heeft veel voordelen! Het stelt ons in staat om open en eerlijke communicatie te hebben, waarbij we ons gehoord en begrepen voelen. Het vermindert misverstanden en conflicten, en creëert in plaats daarvan een gevoel van harmonie en samenwerking. Gezonde relaties bevorderen wederzijds respect, vertrouwen en steun, wat ons emotioneel welzijn versterkt. Bovendien kunnen deze relaties ons helpen groeien en ons potentieel bereiken, omdat we omringd zijn door mensen die ons aanmoedigen en ondersteunen.